Ανθρώπινος Βιοϋπολογιστής και Τεχνητή Νοημοσύνη
Άρθρο του Δρ Μάνου Δανέζη
Προσεγγίζουμε ήδη την εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, η οποία έχει ως πυρήνα της την κβαντική τεχνολογία, την επιστήμη της Πληροφορικής, την αυτοεκπαίδευση των ίδιων των μηχανικών συστημάτων, νέες μορφές ενέργειας και την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Όπως αναφέρει ο Ρόμπερτ Τζ. Σίλερ, νομπελίστας Oικονομικών και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ: "Δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρι να υπάρξουν μαζικές διαταραχές στην κοινωνία για να προετοιμασθούμε για την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση".
Βασικός φόβος όσον αφορά την 4η Βιομηχανική Επανάσταση είναι ότι θα μεταλλάξει αναγκαστικά τη Βιομηχανία, γεγονός που θα δοκιμάσει τις κοινωνικές, πολιτικές, στρατιωτικές και γεωπολιτικές σχέσεις, και θα επαναπροσδιορίσει τη σχέση του ανθρώπου με τις μηχανές, κυρίως τις σχέσεις συνεργασίας μεταξύ τους. Ήδη αυτή η εξέλιξη έχει ανοίξει έναν τεράστιο διάλογο μεταξύ νέων επιστημονικών, φιλοσοφικών και κοινωνικών τάσεων.
Επιστήμες του Εγκεφάλου και Τεχνητή Νοημοσύνη
Είναι κοινό μυστικό ότι ένας από τους σημαντικούς λόγους της ανάπτυξης των ερευνητικών πειραματικών προσπαθειών για την καλύτερη κατανόηση της δομής και της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι η πρόθεση να χρησιμοποιηθούν στοιχεία της γνώσης που θα αποκτηθεί για την περαιτέρω ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης.
H θεαματική πρόοδος που συντελείται σήμερα από τη Νευροφυσιολογία μπορεί να οδηγήσει και στη δημιουργία νέων τύπων υπολογιστών. Ήδη έχουν κατασκευαστεί νευρομορφικά ηλεκτρονικά κυκλώματα που μιμούνται με μεγάλη ακρίβεια πλευρές της σηματοδοσίας των εγκεφαλικών δικτύων.
Σήμερα μπορούν να κατασκευαστούν συσκευές με ένα εκατομμύριο τέτοια συστήματα, και σχεδιάζεται άμεσα η κατασκευή πολύ μεγαλύτερων, τα οποία θα λειτουργούν πολύ πιο γρήγορα από τους σημερινούς υπολογιστές, καταναλώνοντας ένα μικρό μέρος της ενέργειας που απαιτούν οι τελευταίοι. Συγχρόνως γίνεται μια επιτυχής διερεύνηση, από μέρους της Επιστήμης και της Τεχνολογίας, της σχέσης εγκεφαλικών λειτουργιών με τις κβαντικές ιδιότητες (κβαντικοί υπολογιστές, κβαντική πληροφορία, φαινόμενα διεμπλοκής).
Λειτουργεί ο Άνθρωπος ως ένας Βιοϋπολογιστής;
Σήμερα όλο και περισσότερο καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο Άνθρωπος δρα ως ένας Βιοϋπολογιστής, ο οποίος, επεξεργαζόμενος ένα σύνολο συμπαντικών πληροφοριών, παράγει μια σειρά ολογραφικών εικόνων τις οποίες ονομάζουμε "Υλική Πραγματικότητα". Ποιες, όμως, είναι οι επιστημονικές αποδείξεις;
Αρχικά ας θυμηθούμε τι είναι αυτό που ονομάζουμε "Πραγματικότητα", σύμφωνα με την πειραματικά αποδεδειγμένη πλέον ως ορθή Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας. Επειδή γνωρίζουμε ότι ο Συμπαντικός Χώρος δεν είναι Ευκλείδειος και έχει τουλάχιστον 4 διαστάσεις, δεν μπορεί να γίνει τίποτα αισθητό από την ανθρώπινη φυσιολογία μέσα σε αυτόν.
Άρα τι είναι αυτό το οποίο αντιλαμβανόμαστε ως Σύμπαν;
Είναι η προβολή (στα Μαθηματικά ονομάζεται ισομορφισμός ή απεικόνιση) όσων υπάρχουν στο πραγματικό τετραδιάστατο μη Ευκλείδειο και αθέατο Σύμπαν πάνω σε έναν ψεύτικο τρισδιάστατο και Ευκλείδειο προβολικό χώρο, που φτιάχνουν πλαστά οι αισθήσεις μας. Το Σύμπαν, δηλαδή, είναι μια ψεύτικη (ισόμορφη) εικόνα μιας άλλης φυσικής προβαλλόμενης πραγματικότητας. Tον χώρο αυτό τα μαθηματικά ονομάζουν "Χώρο Minkowski".
Η "Πραγματικότητα" ως ένα εγκεφαλικό φαινόμενο
Όμως και η Νευροφυσιολογία συμφωνεί με την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας ότι οι εντυπώσεις των αισθήσεων, άρα και ο κόσμος που αντιλαμβανόμαστε, είναι ένα ψεύτικο κατασκεύασμα του εγκεφάλου και όχι μια αντικειμενική Συμπαντική πραγματικότητα.
Εκεί έξω στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μορφές, σχήματα, χρώματα, ακούσματα, οσμές, γεύσεις. Εκεί έξω υπάρχει μόνο ένας κοχλάζων ωκεανός ενέργειας, την οποία επιλεκτικά, μέσω των αισθητηρίων οργάνων της, η ανθρώπινη φυσιολογία μετασχηματίζει σε μορφές, σχήματα, χρώματα, ακούσματα, οσμές και γεύσεις, όταν η ενέργεια μέσω των νευρώνων μεταφερθεί σε συγκεκριμένα εγκεφαλικά κέντρα. Η λεγόμενη υλική πραγματικότητα σχηματίζεται στον εγκέφαλό μας και δεν υπάρχει μέσα στο Σύμπαν.
Τα βασικά κοινά χαρακτηριστικά ενός μηχανικού υπολογιστικού συστήματος με τον Ανθρώπινο Βιοϋπολογιστή
Ας δούμε, όμως, μια πρώτη συσχέτιση των βασικών χαρακτηριστικών ενός μηχανικού υπολογιστικού συστήματος με τον Ανθρώπινο Βιοϋπολογιστή. Ένα υπολογιστικό σύστημα "προσλαμβάνει, με διάφορους τρόπους, πληροφορίες τις οποίες επεξεργάζεται μέσω ενός λειτουργικού συστήματος παράγοντας δευτερογενή γεγονότα, τα οποία πιθανότατα μπορούν να βρίσκονται έξω από τις δυνατότητες μιας συγκεκριμένης αισθητηριακής παρατήρησης. Αυτό συμβαίνει και στη λειτουργία ενός Ανθρώπινου Βιοϋπολογιστή. Η αναβάθμιση ενός μηχανικού υπολογιστικού συστήματος σε Τεχνητή Νοημοσύνη βασικά συνίσταται στη δυνατότητα της αυτομόρφωσής του μέσω διαφόρων τεχνικών απόκτησης "εμπειρίας" έτσι ώστε να μιμηθεί σε κάποιο μηχανιστικό επίπεδο την Ανθρώπινη Νοημοσύνη.
Είναι καλή ή κακή η Τεχνητή Νοημοσύνη;
Η Τεχνητή Νοημοσύνη, αν και όταν δημιουργηθεί, ορίζεται ως "καλή" ή "κακή", ανάλογα το πολιτισμικό επίπεδο της Κοινωνίας που τη δημιουργεί, τη χρησιμοποιεί και την ελέγχει.
Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, είτε το θέλουμε είτε όχι, θα αλλάξει τον Πολιτισμό μας. Αν όμως θα τον αλλάξει προς μια θετική ή μια αρνητική κατεύθυνση είναι υπόθεση όλων μας. Για τον λόγο αυτό, η εσωτερική αλλαγή του κάθε Ανθρώπου και η κατάκτηση της ιδιότητας του Homo Sapiens (σοφού ανθρώπου) κρίνεται ως τραγικά αναγκαία.
Η αγωνία και ο φόβος, λοιπόν, της Κοινωνίας σήμερα δεν πρέπει να είναι η ανάπτυξη της τεχνολογίας, και ιδιαίτερα της Τεχνητής Νοημοσύνης, κατά τη διάρκεια της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, αλλά βασικά ο τρόπος χρήσης τους από τις εκάστοτε κοινωνικές ηγεσίες.
Πάνω στο θέμα αυτό ο ρόλος του επιστήμονα θα είναι καθοριστικός, εφόσον την περίοδο της πολιτισμικής αυτής μετάβασης πρέπει να τολμήσει να αποτελέσει τον ισχυρό βραχίονα ξεπεράσματος των οποιωνδήποτε κοινωνικών προβλημάτων, εκφραζόμενος ελεύθερα, ασχέτως του κοινωνικού και επαγγελματικού κόστους, που πολλές φορές είναι αβάσταχτο…
Ο Δρ Μάνος Δανέζης είναι Αστροφυσικός, Μέλος του Σώματος Ομότιμων Καθηγητών Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Πηγή - Διαμόρφωση/φώτο/προσθήκες/βίντεο : Α.Τ.