Πώς το επίπλαστο (fiat) κρατικό χρήμα αλλοιώνει τον ανθρώπινο πολιτισμό

Η ύπαρξη χρήματος που πληθωρίζεται συνεχώς ενθαρρύνει την βραχυπρόθεσμη προοπτική και τη βιασύνη. Ζούμε περισσότερο σαν τα ζώα στην άγρια φύση. Τα ζώα στην άγρια φύση νοιάζονται κυρίως για το επόμενο γεύμα τους, αντί να σκέφτονται, να σχεδιάζουν και να οικοδομούν μακροπρόθεσμα, όπως μπορούμε να κάνουμε οι άνθρωποι, όταν είμαστε στην ακμή μας.

Άρθρο του Stephan Livera, που δημοσιεύτηκε στις 23 Ιουνίου 2021 από το Mises Institute.

Μπορεί ο τύπος του χρήματος που χρησιμοποιείται να αλλάξει τον πολιτισμό μιας κοινωνίας; Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν κάτι παράλογο, αλλά τεκμηριώνεται από τα επιχειρήματα της Αυστριακής Οικονομικής Σχολής .

Κατ' αρχάς, ας περιγράψουμε το πλαίσιο της σημασίας του υγιούς χρήματος σε αντίθεση με το παραστατικό, fiat χρήμα. Ο Mises σημειώνει στη Θεωρία του χρήματος και της πίστωσης : «Είναι αδύνατο να κατανοήσει κανείς την έννοια του υγιούς χρήματος, εάν δεν συνειδητοποιήσει ότι είχε επινοηθεί ως μέσο για την προστασία των πολιτικών ελευθεριών από τις δεσποτικές παρεμβάσεις των κυβερνήσεων ».

Το παραστατικό/λογιστικό,  fiat χρήμα δεν προέκυψε ποτέ από καθαρά εθελοντικές ενέργειες στην αγορά. Πάντοτε επιβαλλόταν καταναγκαστικά μέσω παρεμβάσεων όπως οι νόμοι περί νόμιμων συμβάσεων, οι νόμοι περί φόρων υπεραξίας, οι κεντρικές τράπεζες, οι νόμοι που επιτρέπουν κλασματικές τραπεζικές συναλλαγές, οι κρατικές εγγυήσεις διάσωσης κ.λπ. Όλα αυτά προκαλούν εκφυλισμό στην ποιότητα του χρήματος που χρησιμοποιεί η κοινωνία. Υπάρχουν όμως πολιτιστικές συνέπειες από κάτι τέτοιο;

Για να δούμε τις πολιτιστικές συνέπειες, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν το χρήμα και οι τιμές στο συντονισμό της παραγωγής σε ολόκληρη την κοινωνία. Οι επιχειρηματίες είναι έτσι κι αλλιώς αναγκασμένοι να ενεργούν υπό καθεστώς αβεβαιότητας , για να συγκεντρώσουν τους απαιτούμενους πόρους ώστε να μπορέσουν να προσφέρουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες τους. Ωστόσο, η κυβέρνηση χειραγωγεί το χρήμα, τη μονάδα υπολογισμού τους για τη μέτρηση των κερδών και των ζημιών τους. Τα χρήματα δημιουργούνται καθώς εκδίδονται νέα δάνεια από εμπορικές και λιανικές τράπεζες, και οι πρώτοι αποδέκτες αυτών των χρημάτων επωφελούνται εις βάρος των μεταγενέστερων παραληπτών.

Η χρησιμοποίηση χρήματος που πληθωρίζεται συνεχώς ενθαρρύνει την βραχυπρόθεσμη προοπτική και τη βιασύνη. Ζούμε περισσότερο σαν τα ζώα στην άγρια φύση. Τα ζώα στην άγρια νοιάζονται κυρίως για το επόμενο γεύμα τους, αντί να σκέφτονται, να σχεδιάζουν και να οικοδομούν μακροπρόθεσμα, όπως μπορούμε να κάνουμε οι άνθρωποι, όταν είμαστε στην ακμή μας.

Αναλογιστείτε το αντιπαράδειγμα ενός κόσμου που ζει σε συνθήκες υγιούς χρήματος, που το έχει επιλέξει η αγορά. Σε αυτόν τον κόσμο, πώς χρηματοδοτεί το κράτος τα μεγαλεπήβολα προγράμματά του; Πρέπει να φορολογεί φανερά τους πολίτες, και γι' αυτό, οι πολιτικοί πληρώνουν υψηλό τίμημα λόγω της χαμένης δημοτικότητάς τους, διακινδυνεύοντας να χάσουν την επανεκλογή τους. Αντί της ευθείας φορολόγησης, οι πολιτικοί εντός της κυβέρνησης θα προτιμήσουν να χρησιμοποιήσουν κάποιες πιο κρυφές μορφές χρηματοδότησης για τους σχεδιασμούς τους. Για να γίνει αυτό, πρέπει πρώτα να αφαιρέσουν τον έλεγχο που τους επιβάλλει το υγιές χρήμα.

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, η δημιουργία και η επιβολή του fiat χρήματος επιτρέπει την ύπαρξη μιας μεγαλύτερης και πιο κεντρικής κυβέρνησης. Τα μεγάλα κυβερνητικά προγράμματα καθίστανται εφικτά, ενώ δεν θα ήταν εφικτά ή βιώσιμα σε συνθήκες υγιούς χρήματος επιλεγμένου ελεύθερα από την αγορά.

Αναλογιστείτε τώρα τον αντίκτυπο των ξέφρενων δαπανών σύμφωνα με ένα νομισματικό καθεστώς που έχει επιλεγεί από την αγορά. Στο παρελθόν, αυτό θα σήμαινε ότι τα κράτη που ξόδευαν ασυλλόγιστα και ζούσαν πλουσιοπάροχα, θα υπόκεινταν σε καθαρές εκροές χρυσού προς άλλες χώρες.

Ενώ πολλοί θέλουν να βλέπουν τα κυβερνητικά προγράμματα και την κρατική 'κοινωνική πρόνοια' ως ένα «δίχτυ ασφαλείας» για την κοινωνία, σκεφτείτε ότι αυτά τα προγράμματα οδηγούν ουσιαστικά σε λάθος συμπεριφορές. Ιστορικά, οπουδήποτε οι μη-κρατικές εταιρείες αλληλοβοήθειας προώθησαν μια κουλτούρα αυτονομίας και εξοικονόμησης, τα κρατικά συστήματα πρόνοιας προώθησαν το αντίθετο, με το τελικό αποτέλεσμα να είναι ότι τα κρατικά προγράμματα καταργούν τις διασφαλίσεις που έχει μια κοινωνία της αγοράς. Με αυτόν τον τρόπο, το παραστατικό, fiat χρήμα απελευθερώνει τους ανθρώπους από τους προηγούμενους «περιορισμούς» της πολιτισμένης κοινωνίας, με καταρρακωμένες τις προσδοκίες για παραγωγική και πολιτισμένη συμπεριφορά.

Ελεύθεροι από τους παλιότερους περιορισμούς που έθεταν η οικογένεια, η κοινότητα και η θρησκεία, οι άνθρωποι συχνά στρέφονται στην πιο βραχυπρόθεσμη ικανοποίηση των αναγκών τους. Μπορεί να συμπεριφέρονται με μια πιο απερίσκεπτη συμπεριφορά, που στο παρελθόν θα είχε οικονομικές συνέπειες, όπως στο κόστος της ανατροφής παιδιών. Ο πληθωρισμός του επίπλαστου χρήματος αναγκάζει τους ανθρώπους να μην επενδύουν σε τίποτα σχεδόν, παρά να αποταμιεύουν σε μετρητά, οδηγώντας έτσι στη μόχλευση περισσότερου χρήματος και χρέους μέσω του χρηματοπιστωτικού τομέα, από ό,τι αντιθέτως θα συνέβαινε σε διαφορετική περίπτωση.

Με το φτηνό fiat δημόσιο χρέος, οι κυβερνήσεις ενδέχεται να εμπλακούν σε πολέμους με χαμηλότερο κόστος για εκείνες, ή να διατηρήσουν μια εμπόλεμη κατάσταση για περισσότερο χρόνο, από ό,τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει υπό κανονικές συνθήκες. Το φτηνό, fiat χρέος παρέχει ουσιαστικά στην κρατική διοίκηση περισσότερους από τους πόρους της κοινωνίας, από όσους διαφορετικά θα είχε στην κατοχή της.

Για τους αναγνώστες που ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα, συνιστώ ανεπιφύλακτα το The Ethics of Money Production του Jörg Guido Hülsmann και τη διάλεξή του εδώ στο κανάλι YouTube Mises Institute.

Πώς θα μπορούσε να διορθωθεί αυτή η κατάσταση; Εάν ο κόσμος επιστρέψει σε καθεστώς χρήματος που έχει επιλεγεί ελεύθερα από την αγορά, όπως ο χρυσός ή το bitcoin, θα δούμε την πειθαρχία της ελεύθερης αγοράς να επανακτά την κυριαρχία της. Μέχρι τότε, ας αντιληφθούμε τους τρόπους με τους οποίους η κοινωνία και ο πολιτισμός έχουν επηρεαστεί σε σοβαρό βαθμό από το κρατικό παραστατικό χρήμα.

***

Ο Stephan Livera είναι ένας λιμπερταριανός συγγραφέας της Αυστριακής Σχολής και οικοδεσπότης του Stephan Livera Podcast . Επαγγελματικά, είναι ορκωτός λογιστής στην Αυστραλία, και εργάζεται ως ελεγκτής τεχνολογίας στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.

Πηγή - Διαμόρφωση : Α.Τ.